Duvar, yüzyıllardır mimari tartışmaların odağında olmakla beraber; Çin Seddi’nden Meksika Duvarı’na, Pink Floyd’un “The Wall” albümünden Berlin Duvarı’na kadar farklı sembolik anlamlar içerir. Engeller koymanın, sahiplik belirlemenin, aidiyeti tarif etmenin, zıtlıkları bildirmenin; ayrışmanın-uzlaşmanın, iç-dış ilişkisi tanımlamanın ifadelerini barındırır.
Mekânın duvarlar/tanımlanmış sınırlar ile ilişkisinden söz etmek mümkündür. Beden, nesne ve eylemler bu tanımlanmış sınırlar içinde kendilerine varlık alanı bulurlar. Tarih boyunca duvarlar, politik, kültürel ve teknolojik açıdan gücü elinde bulunduranlar tarafından sahiplenilmeye çalışılmıştır. Bu durumun kamusal veya özel mekânı ele geçirerek duvarlarını kullanmak ve dönüştürmek anlamına geldiği ve de bu sebeple duvarların içinde olduğu zamana, döneme veya topluma yönelik izler barındırdığı söylenebilir. Bu nedenle, duvarın toplumların mimari, kentsel, teknolojik, politik ve sanatsal üretimlerinin göstergesi olduğu iddia edilebilir. Dolayısıyla, duvar manipülasyona açık olarak mimarların, sanatçıların, tasarımcıların ve iktidarların üretiminin sahnesi olmuştur.
Mekânın, eylemlerin, gündelik hayatın, kültürün ve kentin biçimlenmesinde önemli kavramsal ve yapısal unsurlardan biri olan duvara odaklanmak ve içeriğini sorgulamak, Covid-19 pandemisinin insanları mekanlarının sınırları içinde izole olmaya zorunlu tutması nedeniyle, anlamlı hale gelmektedir. Herkes gibi bizler de hayatta kalmak için evimize sığındık ve tüm günlük yaşam pratiklerini evin duvarları arasına sıkıştırdık. Dolayısıyla bugün mekanı üreten tüm kavramsal ve yapısal araçlar hakkında düşünmek ve sorgulama yapmak için elimizde önemli bir fırsat var. Bu bağlamda, bu yarışma günümüze kadar kavramsal, programa yönelik, yapısal veya imgesel olarak çeşitli anlamlar yüklenilen duvar hakkında yeniden düşünülmesini amaçlar. Duvar hakkında düşünmek sadece yapısal bir araca odaklanmak anlamına gelmez; kentsel, kamusal, özel mekanların ve bunların var edilmesine yönelik kavramsal ve yapısal araçların sorgulamasını gerektirir. Böylece, mekanı üretmeye yönelik süregelen kavramsal yaklaşımların ve üretimlerin sınırları keşfedilebilir, belki de bunların “ötesine” geçilebilir. Yarışma bu kapsamda tasarımcıları, kentleri, eylemleri, yapıları, imgeleri ve mekanları var eden duvarları, yaptıkları sorgulamanın araçları olarak yeniden tasarlamaya davet etmektedir.
“Duvarın ötesinde” olarak adlandırılan bu yarışma, duvar üzerinden mekanı kavrama ve yeniden üretme girişimidir. Yarışma duvarı farklı anlamlara taşımaya yönelik yapılacak tasarımsal denemeleri içerir. Tasarımcılar kendilerine içinde oldukları mekanın duvarını, kente, maddesel-yapısal niteliklere, eyleme veya imgesine yönelik olarak “Nasıl dönüştürülebileceklerini?” sormalıdır. Mekanın sınırını oluşturan duvarın hacimsel hale gelmesi, var olan halinin “ötesine” geçmesi, katılığının esnetilebilmesi ve içeriğinin dönüşmesi yarışmanın kapsamını oluşturur. Bu kapsamda, duvarın maddi ve maddi olmayan tüm anlam ve ifadeleri, var olan anlamlarının ötesine taşınabilir. Böylece, mekanın tüm kullanıcıları için yeni anlamlar/eylemler geliştirilebileceği gibi, duvarın etkileşimde olduğu tüm ortamlar ve çevre için, yeni mekânsal içerikler oluşturulabilir.
Tasarım Problemi
Bu yarışma, tasarımcının yaşadığı mekana ait 25 m2’yi geçmeyecek bir duvara odaklanır. Yarışmanın temel problemi, bu duvara yönelik kavramsal ve yapısal dönüşümün nasıl ve neden yapıldığıyla birlikte sonuçta ne elde edildiğidir. Problem, duvarın var olan hallerinin ötesine nasıl geçebileceği ve duvarın ötesindeki bu yeni hallerin eve, eylemlere, konstrüksiyona, maddeye, imgeye ve kente yönelik ne oluşturabileceğidir.
Tasarıma Ait Yöntem ve Kısıtlar
Tasarımcılar duvarın anlamını sorgulayarak içeriğini yeniden oluştururken SAN DECO kataloğundan seçilecek boya(lar) ve tasarımın mekansal özelliklerine uygun çeşitli malzeme(ler) (Ahşap çubuklar, basit metal profiller, misina, ip, tekstil malzemesi, atık plastik, karton, atık her tür malzemeler vb.) kullanabilirler. Boya ve malzemeler duvarın anlamının/içeriğinin farklılaştırılmasında, eyleme yönelik tanımlarının değiştirilmesinde, maddesel ve yapısal bütünlüğünün kırılmasında ve duvarın mekânsal içeriğinin var olanın ötesine taşınmasında araçtır.
Tasarımcılar, var olanın ötesine gidebilmek için duvarın yapısal bütünlüğüne müdahale edebilir, duvarı kente, yan odaya veya etkileşimde olabileceği herhangi bir başka ortama açmak üzere kırılma, eksiltme, ekleme, çıkarma vb. gibi müdahale biçimleri geliştirebilir.
Jürinin Önerileri:
Jüri, “Duvarın Ötesinde” teması aracılığıyla tasarımcıların;
Yarışmanın konusuyla ilgili fikir projelerinin görsel ve yazılı olarak sunulması beklenmektedir. Yarışmacılardan duvarın var olan kentsel, programatik, maddesel, yapısal ve imgesel içeriğini dönüştürmeleri istenmektedir. Bu amaçla, üretilen düşünceyi temsil edecek şekilde seçilen duvarın rengi, malzemesi, yapısal içeriği, görselliği ve biçimi yeniden tasarlanarak değiştirilmelidir.
Tasarlanacak duvar 25 m2’yi geçmemelidir. Fakat, tasarım sürecinde seçilen duvarı değiştirmek ve dönüştürmek için birtakım eklemelere ihtiyaç duyulması durumunda, 5 m2’yi geçmemek kaydıyla, fazladan hacimsel bir büyüklük kullanılabilir.
Tasarımcıların duvarın anlam ve içeriğini yeniden oluştururken boya + seçilecek malzemeler ile tasarım yapması beklenmektedir. İstenmesi durumunda, duvarın yapısal bütünlüğüne müdahale edilebilir (kırmak, eksiltmek, eklemek, çıkartmak, yırtmak, oymak, yeniden örmek, vb.) ve tektonik yapısı değiştirilebilir.
Kullanılabilecek malzemeler şu şekilde önerilmektedir.
Yarışmacılar duvara yeni bir mekansallık katacağını, bulunduğu bağlamı içerik olarak değiştireceğini, duvarın anlamını var olanın ötesine götüreceğini düşündüğü boya haricindeki malzemeleri tasarımına bağlı olarak değiştirebilir veya yeni malzemeler önerebilir. Ölçek, sunum ve anlatım yöntemi serbesttir. Ancak oluşturulan senaryonun berrak bir mimari dil ile ifade edilmesi beklenmektedir. Ayrıca, tasarımın senaryosunu ve fikrini anlatan 500 kelimeyi geçmeyen bir rapor hazırlanmalıdır.
Yarışmanın teslimi dijital ortamda gerçekleştirilecektir.
Yarışmacıların uymakla yükümlü olduğu esaslar aşağıdaki gibidir:
Yukarıda belirtilen hususlara uymayan projeler, raportörler tarafından tutanağa geçirilecek ve jüri kararı ile yarışma dışı bırakılacaktır. Yarışmacıların projelerini duvarinotesinde@gmail.com adresine göndermeleri katılım şartıdır, göndermeyen veya uymakla yükümlü oldukları esaslardan birine uymayan yarışmacılar fiilen elenecektir.
Yarışmacılar, buraya tıklayarak sorulan soruları ve cevaplarını inceleyebilir.